Behandeling van prikkelbaarheid bij ASS: Risperidon en aripiprazol

Wat doet risperidon bij autisme?

Gevraagd door: Floris Pauwels  |  Laatste update: 30 september 2025
Score: 4.2/5 (48 stemmen)

De werkgroep beveelt risperidon in lage dosering aan ter vermindering van prikkelbaarheid en gedragsproblematiek bij patiënten bij wie sprake is van een ASS en een verstandelijke beperking.

Waarom risperidon bij autisme?

Onrust. Door psychiatrische aandoeningen zoals autisme en hersenbeschadigingen kunnen kinderen soms erg onrustig, agressief of angstig zijn. Als dit niet op een andere manier goed onder controle is te krijgen, kan de arts een rustgevend medicijn voorschrijven voor een korte bepaalde tijd. Bijvoorbeeld risperidon.

Waarom gebruiken mensen met autisme risperidon?

Risperidon is bedoeld om symptomen zoals agressie en snelle stemmingswisselingen te verminderen . Studies melden een significante verbetering van de symptomen die geassocieerd worden met autisme bij toediening van risperidon in vergelijking met een placebo. Er kon een verbetering van 43% worden waargenomen in de gemiddelde verandering in prikkelbaarheid [9-11].

Wat is het effect van risperidon?

Risperidon hoort tot de atypische antipsychotica. Het zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor worden psychosen en onrust minder. Artsen schrijven het voor bij psychose, manie, schizofrenie, onrust en dementie.

Wat doet risperidon in de hersenen?

Risperidon maakt je rustiger. Je wordt minder angstig. Je hebt minder dwanggevoelens om bewegingen te maken, zoals bij tics. Je kan makkelijker omgaan met veranderingen waardoor je minder boos of angstig reageert.

34 gerelateerde vragen gevonden

Wat voel je van risperidon?

Risperidon remt wanen (u gelooft of denkt dingen die niet kloppen) en hallucinaties (u ziet, voelt of hoort dingen die er niet zijn). En het remt tics. Bij psychoses, en schizofrenie, manie en dementie. Ook bij onrust, tics, dwangstoornissen en posttraumatische stressstoornis.

Wat is de indicatie voor risperidon?

Risperidon wordt off-label gebruikt bij behandeling van een delier en psychose bij dementie. Risperidon wordt geadviseerd als voorkeursmiddel voor de behandeling van agitatie/agressie bij dementie wegens bewijs voor effectiviteit en minder extrapiramidale en bijwerkingen dan de typische antipsychotica.

Kan ik risperidon gebruiken om te slapen?

Het effect van risperidon duurt ongeveer 12-24 uur (een hele dag (en nacht)). In het begin kun je wat suf worden, of wat licht in je hoofd. Daarom begin je met een lage dosis. Na een paar dagen of na een week ga je dan meer gebruiken.

Kan risperidon leiden tot aankomen?

Bepaalde medicijnen tegen een psychose (antipsychotica) kunnen zorgen voor gewichtstoename. Deze medicijnen vertragen de stofwisseling en kunnen zorgen voor meer eetlust. Het gaat om de medicijnen olanzapine, quetiapine, risperidon en clozapine.

Wat is de normale dosering van risperidon?

Patiënten dienen te beginnen met risperidon in een dosering van 2 mg/dag. De dosering kan op de tweede dag worden verhoogd tot 4 mg. Vervolgens kan de dosering behouden blijven of zo nodig individueel verder worden aangepast. De meeste patiënten zullen baat hebben bij een dagelijkse dosis tussen 4 en 6 mg.

Welke medicatie bij overprikkeling autisme?

Als je autistisch bent en heel erg veel last hebt van overprikkeling kan een arts je antipsychotica voorschrijven. Dat kan ook helpen om beter te kunnen slapen. Vaak zullen ze je een lagere dosis voorschrijven dan als je deze voorgeschreven zou krijgen voor psychotische klachten.

Wat is een alternatief voor risperidon?

Bij een ernstige manische episode zijn haloperidol, olanzapine, quetiapine of risperidon de middelen van eerste keus. Bij een ernstige depressieve episode zijn quetiapine óf de combinatie van olanzapine met fluoxetine (SSRI) de middelen van eerste keus.

Welke medicatie helpt bij autisme?

De meest gebruikte geneesmiddelgroepen zijn antipsychotica (met name Risperdal en Dipiperon) en het anti-ADHD middel Ritalin. Maar ook homeopathie, vitamines, clonidine (een middel tegen migraine en hoge bloeddruk), het antidepressivum paroxetine en het rustgevende middel oxazepam werden vaak genoemd.

Hoe verwerken volwassenen met autisme prikkels?

Voor mensen met autisme kan dit tot een overdaad aan prikkels leiden. Iemand met autisme krijgt snel te veel prikkels, omdat de hersenen anders zijn afgesteld dan gewone mensen. Bepaalde geluiden, een rinkelende telefoon, verkeer van buiten of pratende collega's, kunnen ongewild tot een grote stressbron leiden.

Welke medicatie tegen woedeaanvallen?

antidepressiva: met name bij op de voorgrond staande agressie en impulsiviteit zonder duidelijke labiliteit in de stemming: SSRI: bijvoorbeeld citalopram, paroxetine, sertraline; TCA: bijvoorbeeld clomipramine of nortriptyline en dan met name als er aanwijzingen zijn voor ook dwangmatig gedrag.

Is risperidon effectief bij dementie?

Risperidon is het enige geregistreerde antipsychoticum voor de indicatie agressie bij ziekte van Alzheimer. Psychose: Het is aannemelijk dat aripiprazol, olanzapine,risperidon en haloperidol effectief zijn in het verminderen van psychotische symptomen bij dementie.

Is risperidon onder de Opiumwet?

Wanneer jij(of je kind) gebruiker bent van geneesmiddelen die onder de opiumwet vallen, dan kun je deze geneesmiddelen niet zomaar meenemen naar het buitenland. Dat geldt voor onder andere sterke pijnstillers, (medicinale) Cannabis, Risperdal en Ritalin.

Wat zijn de bijwerkingen van Risperdal bij autisme?

De meest voorkomende bijwerkingen van risperidon zijn toename van de eetlust, hoofdpijn, buikpijnklachten en slaperigheid. Risperidon stimuleert de eetlust. Kinderen krijgen de neiging om meer te gaan snoepen, waardoor zij in gewicht toenemen.

Wat zijn de lange termijn bijwerkingen van risperidon?

op bijwerkingen van risperidon groot. Risperidon staat vooral bekend om een toename in gewicht, tailleomvang, prolactine, glucose en cholesterol (LDL, HDL en totaal). Ook kan risperidon-gebruik leiden tot autonome en extrapirami- dale symptomen, als dyskinesie, acathisie en parkinsonisme.

Welke medicatie wordt gebruikt tegen impulsiviteit?

Het gebruik van Omega-3-vetzuren als voedingssupplement kan ter ondersteuning van de behandeling bij impulsiviteit worden aanbevolen. Bij persisterende invaliderende stemmingswisselingen wordt geadviseerd een proefbehandeling te overwegen met een SSRI, lamotrigine of een atypisch antipsychoticum.

Wat doet antipsychotica bij autisme?

Antipsychotica inzetten bij mensen met een ASS heeft twee mogelijke doelen. Effectieve reductie van prikkelbaarheid en appelerend probleemgedrag. Effectieve reductie van de ASS-kernsymptomen.

Is 1 mg risperidon veel?

patiënten kunnen 1 mg tweemaal per dag nodig hebben. 6 weken. Kinderen en jongeren tot 18 jaar mogen niet met dit medicijn worden behandeld voor schizofrenie of manie.

Wat is een vervanger voor risperidon?

Op grond van bijwerkingen en risico's heeft risperidon de voorkeur, maar aripiprazol kan een prima alternatief zijn.

Vorige artikel
Wat kan ik doen tegen jaloezie?